Janis Lyn Joplin (d. 19 Ocak 1943 Teksas, ö. 4 Ekim 1970), ABD’li şarkıcı, besteci ve aranjör.
19 Ocak 1943 tarihinde Port Arthur, Teksas’ta, çalışan bir ailenin ilk çocuğu olarak dünyaya geldi. Bir rafineri kasabasında büyüyen Janis, yeni tanıştığı herkes tarafından sıradışı biri olarak nitelenirdi. Gençlik yıllarında sanatçı kişiliğini farkeden ailesi, onu bu alanda kendini geliştirmesi için teşvik etti. 14 yaşına geldiğinde toplum tarafından sıradışılığı yüzünden dışlanmaya başlayan Janis, kendini müziğin ve sanatın içinde gizlemeye karar verdi. 18 yaşına geldiğinde, Teksas’taki birçok yerel klüpte sahne almaya başladı. Daha sonraları blues müziğine olan ilgisinin tükendiğini düşünerek, Lamar State College of Technology’e girdi. 1963 yılında okulunu bıraktı ve müzik kariyeri üzerine yoğunlaşmaya karar verdi.
1963 yılında otostopla geldiği California Dreamin’da hippi hareketine dahil oldu. Kısa zaman içinde San Francisco ve Venice Plajı’ndaki kafe ve klüplerin ayrıcalıklı bir müdavimi haline geldi. California’da geçirdiği iki yılın ardından kontrolünü büyük oranda kaybeden Janis, alkol ve amfetamin kullanmaya başladı. Bu gidişe dur demek için Port Arthur’a geri dönerek, ayrıldığı okuluna yeniden kaydoldu. Okulunda çok başarılı olmasına rağmen, bu doğrultuda gelişmekte olan hayatından hiçbir zaman memnuniyet duymadı.
Janis, küçük kasaba yaşamına ayak uyduramayacağını anlar anlamaz California’ya geri döndü. Burada, arkadaşı ve menejeri olan Chet Holmes tarafından Big Brother and the Holding Company adlı bir gruba solist olması için önerildi. Bu grupla çalışmaya başlayan Janis, 1967 yılında sahne aldıkları Monterey Uluslararası Pop Festivali’nde, bir blues klasiği olan «Ball and Chain» ile izleyenleri büyüleyerek, grubun ilgi odağı olmasını sağladı. Bu performans sonrasında aldıkları albüm teklifini geri çevirmeyen grup, 1968 yılında ilk albümünü yayınladı.
1968 yılında, grubun menejerliğini üstlenen Albert Grossman, Columbia Records plak şirketiyle bir anlaşma imzalamayı başardı ve aynı yıl grubun «Cheap Thrills» albümü bu şirketin etiketi ile yayınlandı. Bu albümde, «Piece of My Heart», «Ball and Chain» ve «Turtle Blues» gibi klasikleşmiş blues şarkılarının canlı versyonları da yer almaktaydı. Bu albümün başarısı sayesinde sekiz hafta boyunca listelerde üst sıralarda kalmayı başaran grubun adı artık «Janis Joplin with Big Brother and the Holding Company» olarak anılmaya başladı.
Arka arkaya gelen büyük başarılar, grubun uyuşturucu ve alkolle olan bağını daha da arttırdı, sıklıkla pahalı uyuşturucularla yapılan alemler grubun performansını ve iş ilişkilerini kötü yönde etkiledi. 1968’in sonunda, Big Brother and the Holding Company son bir performans gerçekleştirdikten sonra dağıldı.
Sonraki sene kariyerine tek başına devam etme kararı alan Joplin, 1969 yılının Haziran ayında gerçekleştirilen Woodstock festivalinde sahne alarak yeniden büyük bir beğeni toplamayı başardı. Blues’un yanında caz müziğine de herzaman ilgi duymuş olan Joplin, aynı yıl «The Cozmic Blues Band» i kurdu ve «I Got Them All’ Kozmic Blues Again Mama!» albümünü yayınladı.
Kazandığı başarılarla birlikte artan stresini bastırmak isteyen Joplin, eroin kullanmaya başladı ve kullandığı diğer uyuşturucuların ve alkolün miktarını gün geçtikçe arttırdı. 1969 yılının sonunda bu gidişatının doğru olmadığını farkederek tüm bağımlılıklarına son verdi ve yeni bir başlangıç yapmak için «The Full Tilt Boogie Band» adlı grubu kurdu.
1969 yılında, «Pearl» albümün kayıtları için stüdyo çalışmalarına başladı ancak, ihtiyaç duyduğu ilhamı bulmak için yeniden eroine başvurdu. 4 Ekim 1970 günü, henüz 27 yaşındayken, Los Angeles’taki Landmark Motor Hotel’de aşırı dozda eroin yüzünden hayatını kaybetti.
Ölümünün ardından yayınlanan albümünde yer alan «Me and Bobby McGee» ve «Mercedes Benz» gibi şarkıları ile haftalarca listelerde üst sıralarda yer aldı.
Janis Joplin, yaşadığı zamanda olduğu gibi günümüzde de, gelmiş geçmiş en iyi kadın blues şarkıcılarından biri olarak kabul edilmektedir.
Diskografi
Janis Joplin & Jorma Kaukonen
The Typewriter Tape (1964)
Big Brother and the Holding Company
Big Brother & the Holding Company (1967, Mainstream Records)
Big Brother & the Holding Company (1967?, Columbia) 2 ekstra single parça
Big Brother & the Holding Company (1967, CD 1999 Columbia Legacy CK66425) 2 ekstra single parça
Cheap Thrills (1968, Columbia)
Cheap Thrills (1968, CD 1999 Legacy CK65784) 4 ekstra single parça.
Live at Winterland ‘68 (1998, Columbia Legacy)
Kozmic Blues Band
I Got Dem Ol’ Kozmic Blues Again Mama! (1969, Columbia)
I Got Dem Ol’ Kozmic Blues Again Mama! (1969, CD 1999 Legacy CK65785) 3 ekstra parça.
Full Tilt Boogie
Pearl (ölümü sonrası, 1971, Columbia)
Pearl (ölümü sonrası, 1971, Bilinmeyen tarihli CD Columbia CD64188)
Pearl (ölümü sonrası, 1971, CD 1999 Legacy CK65786) 4 ekstra parça.
Pearl (ölümü sonrası, 1971, 2CD 2005 Legacy COL 515134 2)
Big Brother & the Holding Company / Full Tilt Boogie
In Concert (1972, Legacy CK65786)
Sonraki Koleksiyonlar
Janis Joplin’s Greatest Hits (1973, Columbia)
Janis (2 disk 1975, CBS)
Anthology (2 disk 1980)
Farewell Song (1983)
Cheaper Thrills (1984)
Janis (3 disk 1993, Columbia Legacy)
18 Essential Songs (1995, Columbia Legacy)
The Collection (1995)
Live at Woodstock: 19 Ağustos 1969 (1999)
Box of Pearls (1999, Sony Legacy)
Super Hits (2000)
Love, Janis (2001)
http://www.officialjanis.com
