Earth, Wind & Fire

Chicago, Illinois, içinde 1969 yılında kurucusu Maurice White tarafından kurulan 10 Grammy ödüllü, 90 milyonun üzerinde albüm satmış olan Amerikalı müzik grubu…
Renkli disko ışıkları ile aydınlanmış, İspanyol paça geniş yaka kostümlü 70’li yılların fon müziğini oluşturur kimileri için Earth Wind and Fire. Onlar, her ne kadar ‘Fantasy’ eşliğinde sevgilisi ile ilk dansını etmiş, ‘Getaway’ ile pistlerin tozunu attırmış bugünün olgun dinleyicileri için çok ayrı anlamlar ifade etseler de, müzik piyasasına adım atmalarının üzerinden 30 küsur sene geçmesine karşın paslanmamış müzik kalitesi ile hala rafine kulakların funk müzik ihtiyacını karşılayabilen klasikleşmiş gruplardan bir tanesidir.

1968 senesinde grubun kurucusu ve lokomotifi olan Maurice White’ın o zamana kadar caz davulculuğunu yaptığı Ramsey Lewis Quartet ile yollarını ayırması ve hemen ardından The Salty Peppers’ı kurması ile Earth Wind and Fire’ın erken dönem tohumları atılmış olur. White’ın uzun süredir planladığı müzik formunu hayata geçirebilmesi için yeteneği ve heyecanından öte sağlam bir müzikal kadroya ihtiyacı vardır, ancak bu kadronun bir araya gelebilmesi ve Earth Wind and Fire’ın oturmuş kadrosuna ulaşabilmesi oldukça uzun zaman alır. The Salty Peppers’ın Maurice White, Wade Flemons ve Don Whitehead’den oluşan üç kişilik ekibi 1969’un yazında La La Time adlı ilk albümlerini çıkarır. Albümün oldukça düşük olan başarısı, acele edilmiş kayıt aşamasında sıklıkla tatminsizliğini belirten White’ı şaşırtmaz ve onu bir sonraki adımı daha temkinli atmaya sevk eder. Bundan sonra Maurice White ilk olarak büyüdüğü yer olan Chicago’dan, müzik piyasasının daha özgür ve dinleyicilerinin yeniliklere daha açık olduğunu düşündüğü Los Angeles’a taşınır. 1970 senesinde Maurice White’ın erkek kardeşi bas gitarist Verdine White, vokalist Sherry Scott, perküsyonist Phillard Williams, gitarist Michael Beale, saksofonist Chester Washington, trompetçi Leslie Drayton ve trombonist Alex Thomas’ın da gruba katılması ile beraber 10 kişilik Earth Wind and Fire doğmuş olur. Uzun bir hazırlık döneminden sonra Los Angeles’ın çeşitli gece klüplerinde sahne almaya başlayan grup, çok geçmeden Warner Bross’un menajeri Joe Smith’in dikkatini çeker ve ilk önemli albüm teklifini alırlar.

Grubun kendi adını taşıyan ilk albümleri, Earth Wind and Fire 1971 senesinde Warner Bross etiketi ile piyasaya sürülür ve albümde yer alan hit single Love is Life aynı senenin haziran ayında listelere üçüncü sıradan yerleşir. İlk albümün raflardaki yeri henüz soğumadan, grup ikinci albüm için stüdyoya girer ve ikinci plakları The Need of Love’ın notaları 1972’nin ilk aylarında plak çalarlardan yükselmeye başlar. 1972 senesinin R&B top 10 listelerinde uzun süre ilk sıralarda kalmış I Think About Lovin’ You, Earth Wind and Fire’ın basamakları daha hızlı tırmanması için yeni bir başarıdır. İkinci albümün getirdiği ilgiyle, grup ülke genelinde bir turneye çıkar. Bu uzun turne bitiminde, yorgunluk ve erken gelen bir şöhretin ağırlığı ile grup içinde çeşitli anlaşmazlıklar yaşanır ve Earth Wind and Fire dağılmanın eşiğine kadar gelir. Grupta yaşanan kriz döneminde bütün konserler ve programlar iptal edilir, müzisyenler bir süre bir araya gelmezler. Bu sessiz dönem süresince White kardeşler oldukça önemli kararlar alırlar ve hem grubun müzikal formatında hem de müzisyen kadrosunda bazı reformlara giderler. Bu reformların en önemlisi kuşkusuz ki Philip Bailey gibi yetenekli ve deneyimli bir müzisyenin hem davulcu hem de yardımcı prodüktör olarak gruba dahil edilmesidir. Maurice White ve Philip Bailey’nin birlikte yaratacakları yeni sound için grubun diğer elemanlarının da büyük ölçüde değişmesi ve yerlerine daha uyumlu ve deneyimli müzisyenlerin gelmesi gerekmekteydi. Saksofonist Ronnie Laws, gitarist Roland Bautista, perküsyonist Ralph Johnson ve o sıralar The Friends of Distinction’dan yeni ayrılan Jessica Cleaves’ın gruba katılması ile Earth Wind and Fire’ın sound’unda yaşanacak köklü reformlar için müzisyen arayışı tamamlanır.

Bu arada grubun işitsel reprezantasyonunun dışında, bazı görsel öğeler de ciddi anlamda değişikliğe uğrar. Artık kostümleri de yaptıkları müziğe paralel olarak daha renkli ve eğlencelidir. Konserlerini çeşitli şovlarla da süslemeyi ihmal etmezler. Müziklerinde ise caz elementlerinin yoğun olarak hissedildiği ancak daha ritmik, güçlü bas ve davul tonlarının kullanıldığı hareketli ve eğlenceli bir funk sound’u oluştururlar. Earth Wind and Fire’ın görsel ve işitsel olarak değiştiği ve geliştiği yeni haliyle New York Rockefeller Center’da verdiği ilk konserin ardından büyük bir izdiham yaşanır. Ertesi gün tüm gazeteler bu konser ve Earth Wind and Fire’ın yeni yüzünden bahseder. Haberlerin plak şirketlerine ulaşması da çok uzun sürmez ve bu ses getiren konserden sonra Columbia Records, grubun Warner Bross? ile olan anlaşmalarını fes ederek onları kendine bağlar. Yeni Earth Wind and Fire’ın yeni plak şirketi ile anlaşmasının ardından, kollar sıvanır ve üçüncü albüm Last Days And Time için stüdyoya girilir. Bu albüm yeni Earth Wind and Fire’ın sound’larını tam olarak oturtmaları, eksiklerin giderilmesi ve yeni deneysel tonların ve hatta enstrümanların kullanılması için önemli bir çalışma sayılır. Maurice White, daha sonları grubun adı ve sound’u ile özdeşleşecek olan kalimba adlı etnik Afrika enstrümanını da ilk kez bu albümde kullanır. Last Days And Time’ın başarısı hem yapımcı, hem müzisyenler, hem de dinleyiciler açısından oldukça tatminkar olur. 1973’un sonlarına doğru ise bu kez yeni bir albüm, Head To The Sky kaydedilir. Bu albümde yer alan Evil ve Keep Your Head To The Sky gibi hitler, gruba ilk platin albüm ödüllerini kazandırır. Head To The Sky’ın bir diğer önemli özelliği ise grubun liriklerinde artık daha politik bir tavır sergilemeye başladığının gözlemlenebilmesidir. Dördüncü albümden sonra grupta yeniden müzisyen değişikliğine gidilir. Roland Bautista ve Ronnie Laws kendi istekleri doğrultusunda gruptan ayrılır, yerlerine Andrew Woolfolk ve Al McKay gibi yine deneyimli ve yetenekli müzisyenler getirilir. Ancak bu yeni değişiklik de bu kadarla kalmaz. Bir program sonrası, grubun tek kadın elemanı vokalist Jessica Cleaves aniden ortadan kaybolur. Uzun süre Cleaves’in izini bulamayan diğer grup elemanları daha sonra onun evlenmek için gruptan ayrıldığını öğrenirler. Cleaves’in bu ani ayrılışından sonra gruba yeni bir bayan vokalist aranmaz ve Earth Wind and Fire yoluna 8 kişilik yeni kadrosu ile devam etme kararı alır. Grubun 5. albümü olan Open Your Eyes işte bu planlanmayan kadro değişikliğinin hemen ardından 1973 yılının sonlarında kaydedilir ve piyasaya sürülür. Bu kez de liriklerdeki yoğun ruhani mesajlar ve dini çağrılar dikkati çeker. Ruhani kaygılar ile yazılmış bu sözler, grup elemanlarının bir çoğunun müzikal kariyerlerine kilise korolarında başladığı dikkate alınırsa o kadar da yadırganacak bir durum değildir. Dinleyici ve muhafazakar kesim için asıl şok etkisi yaratan ise, dini mesajlar içeren şarkıların yüksek platformlu ayakkabılar ve renkli parlak giysiler giyen, neredeyse yarı çıplak ve konserlerini seksi dans şovları ile süsleyen bu grubun dile getirmesidir. Bu durum bir süre için olumsuz tepkiler aldıysa da, grubun kemikleşmiş dinleyici kitlesinde her hangi bir etkiye sebep olmaz ve hatta Open Your Eyes’ın iki önemli single’ı, Mighty Mighty ve dini mesajlar içeren Devotion top 10 listelerinde ilk sıralara yükselir.

1975 tarihli That’s the Way of the World albümü ise aynı adı paylaşan, Harvey Keitel ve Earth Wind and Fire’in da rol aldığı ve grubun müzikal kariyerini anlatan filmin bir soundtrack projesi olarak hayat bulmuş, daha sonra eklenen yeni şarkılarla ile birlikte bağımsız bir albüm olarak piyasaya sürülmüş bir çalışmadır. Bu soundtrack ile Maurice White en iyi film müziği dalında Oscar Ödülünü alır, isimlerini ve haklı ünlerini pekiştirir. Albümün bir diğer hit parçası olan Shining Star’ da kendi çapında bir ilk olmuş, neredeyse 12 aya yakın bir süre listelerde ilk sırada kalmayı başarabilmiştir. That’s the Way of the World’ün bugün artık birer funk klasiği haline gelmiş diğer önemli parçaları ise bir slow-jam standardı olan Reason ile grubun daha sonraki albümlerinde farklı versiyonlarıyla da yer alan bir hip-hop fusion olan Africano’dur. 1970’li yılların ortalarına doğru funk ve funk’a akraba soul, R&B gibi müzik türlerin prodüksiyonlarında müziği zenginleştirmek adına sıklıkla kullanılan synthesizer ve synthdrum gibi elementler, bu dönem yapılmış tüm Earth Wind and Fire albümlerini de fazlasıyla etkiler. Kendilerini tekrar etmemek ve müziklerini geliştirmek için ilintili diğer müzik türleri ile de çeşitli fusion denemeleri yapmaktan kaçınmazlar. Aynı dönem ayrıca funk müziği içinde çeşitli dallanmaların da yaşandığı bir süreçtir. Earth Wind and Fire her ne kadar bir dönem, önderliğini The Parliament (daha sonra değişen adı ile: Funkadelic) grubunun yaptığı P-Funk, (formu bozulmamış, diğer müzik türleri ile karışmamış saf funk) akımına yaklaşmışsa da daha sonra bu çizgisinden uzaklaşmış ve daha çok en iyi örneklerini That’s The Way of The World albümünde verdiği, diğer türlerle etkileşimli bir sound üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu anlamda 1975 ve sonrası EW&F’ın artık deneme yanılmalar ile sürdürdüğü gelişme dönemini tamamlayıp daha stabil bir çizgide ilerlemeye başladığı bir milat sayılabilir. Bu miladın habercisi de bir ‘best of’ niteliğinde olan ve canlı konser kayıtlarının yeniden mikslenmesi ile oluşan Gratitude albümüdür. Gratitude, daha önce kaydedilmiş EW&F albümlerinin tümünden daha yüksek bir satış grafiği yakalar ve bu başarı ile grubun Gold Album’ü unvanını alır.

1980 senesine kadar EW&F aralarında bugün bir klasik sayılan All’n All un ve bir ‘best of’un da bulunduğu toplam 5 albüm çıkarır. Ancak bu albümlerden yalnızca All’n All kayda değer bir başarı yakalar. Grubun 1975-1980 arası gösterdiği atalet ve Raise, Faces gibi albümlerin dinleyici üzerinde kısmen bir hayal kırıklığı yaşatması, bu dönem Maurice White’ın daha çok prodüktör kimliğini ön plana çıkararak, bağımsız olarak çeşitli müzisyenlere albümler yapması ve gruba yeterince yoğunlaşamaması ile açıklanabilir. All’n All ise başlı başına bir funk külliyatı sayılabilecek bir çalışmadır. Albümün hitlerinden Fantasy, grubun yardımcı prodüktörlerinden Charles Stepney’nin ani ölümünden sonra Maurice White tarafından yazılmış ve sonraki yıllarda sayısız müzisyen tarafından cover’lanmıştır. 1980 ve sonrası ise müzik piyasasının geneline hakim olan elektronik öğelerdeki popülasyon artışı ile funk müzikte de yeni bir akımın kapıları aralanır. 80 öncesi çok fazla temsilcisi bulunmayan Electro-Funk’ın hızla popüler olması ile Earth Wind and Fire’ın da yolları clapping synthesizer’lar ve drum machine’ler ile kesişir. Grubun sound’unda bir anda yarattığı bu elektronik değişiklik ilk olarak 1982 yılında Power Light albümlerine yansır. 1983’de çıkan Electronic Universe ise bir çok müzik eleştirmeni tarafından grubun en kötü albümü olarak nitelendirilir. Kendi oturmuş tarzları ile elektronik öğelerin bu kadar çok ve zaman zaman ayarsız kullanıldığı bu sound’u, yeterince iyi harmanlayamadıkları Electronic Universe’in hüsranından sonra, bir süre yeni albüm çalışmalarına girmezler. Daha sonra ise sırasıyla, Touch The World (1987), Heritage (1990), The Eternal Dance (1992 - kronolojik bir best of niteliğinde olan bu albüm 3 vol.’den oluşur), Millenium (1993), In The Name of Love (1997), The Promise (2003) ve bu senenin başlarında eskiyi yad etmek için Elevated (2004) adlı albümleri çıkarır. Earth Wind and Fire’ın neredeyse 30 seneyi geçkin müzikal kariyerleri boyunca çeşitli müzik yazarları ve eleştirmenler onların müziğini sıklıkla sınıflandırmak, sadece bir tür ile açıklamak istemişse de yapılan tanımların ve koyulan adların bir çoğu onları tanımlamakta eksik ve yetersiz kalmıştır. Cazdan African beat’lere, soul’dan hip-hop’a kadar bir çok tele dokunan müziklerinde ana tema olarak groove ve funk temellerine dayanan başarılı bir sound yakalamışlar ve bunu yarım asra dayanan bir deneyimle damıtmışlardır.