Björk Guðmundsdóttir (okunuşu: Biyörk) (d. 21 Kasım 1965, Reykjavík), İzlandalı müzisyen.
Müzik dünyasına Björk adıyla giriş yapan Björk Guðmundsdóttir deneysel ve sanatsal müzik çalışmaları ile tanınmıştır. Onu sadece çıkardığı solo albümleriyle tanıyanlar daha önce üç farklı grupla çalışmalarda bulunup albüm çıkardığını öğrendiklerinde biraz şaşırabilirler.
İlk Yıllar
Björk; müzikal hayatına; doğduğu yer olan İzlanda, Reykjavík’de başladı diyebiliriz. Daha küçük bir çocukken flüt, piyano ve şan dersleri almaya başladı. Ve 1979 yılında ilk grubuna katıldı. 15 yaşındayken “Tappi Tikarass” adında “Siouxsie and The Banshees”den oldukça etkilenmiş olan bir post-punk grubu kurdu. 1982 yılında grubun iki parçası, İzlandalı Yeni Dalga artistlerinin konu edildiği “Rock in Reykjavík” adında ki bir belgeselde kullanıldı. Ve bunun sonucunda Björk müzik çevreleri tarafından tanınmaya başladı.
1983 Yılında Björk ve diğer İzlandalı Yeni Dalga Artistleri özel bir radyo programında bir araya gelmeleri için davet edildi. Björk ve aralarında Einar Orn ve Sigtryggur Baldursson’un da bulunduğu birkaç kişi bu programda diğerlerine nazaran başarılı bir performans sergiledi ve o yılın sonunda da Kukl adında bir grup oluşturdular.
Bu sırada Tappi Tikarass’ın ikinci ve son albümü de çıktı. Bundan sonra Björk, sadece Kukl’la çalışmalarını sürdürdü. İki sene boyunca Björk ve yeni grubu iki albüm piyasaya sürdü. 1986 yılında ise grup dağıldı.
The Sugarcubes Dönemi
Björk ve eşi, gitarist Thor Eldon’ın, 8 Haziran 1986’da Sindri adında bir oğulları oldu. Aynı gün aralarında Björk, eşi Thor Eldon ve Kukl’un elemanlarından bir kaçının da bulunduğu yeni bir grup oluştu. 1986 yılının sonunda grubun ismi de belli oldu. Orijinal ismi Sykurmolarnir olan Sugarcubes. 1987 yılında grubun uzun yıllar hafızalardan silinemeyecek ilk single’ı “Birthday” piyasaya çıktı. Bu single’la birlikte grup Elektra ile anlaşma imzaladı. 1988 yılının baharında grubun ilk albümü “Life’s Too Good” Amerika’da piyasaya çıktı. Çıkan ikinci albüm “Here Today Tomorrow Next Week” ise birinci albümün yakaladığı başarıyı elde edemedi. 1990 yılında Björk, geleneksel İzlanda jazz soundlarının yer aldığı ve sadace İzlanda’da satışa sunulan albümü Gling Gló’yu çıkardı.
1992 Yılında Sugarcubes’un üçüncü albümü “Stick Around For Joy” adındaki albümü piyasaya çıktı. Ve grup bu yılın sonunda dağıldı. Sugarcubes’un elde ettiği ün, bir anda Björk’ün üzerinde yoğunlaşmaya başladı. Böylece müzikal hayatına solo olarak devam edecek Björk, büyük bir avantaj da sağlamış oldu.
Solo Kariyeri
Debut ve Post dönemi
Björk, eşi Thor’dan ayrıldıktan sonra, oğlu Sindri ile birlikte, 1993 yılında Londra’ya taşındı. Ve burada ünlü İngiliz dans müziği prodüktörleriyle çalışma imkânı buldu. Bu prodüktörlerden en önemlisi ise Björk’ün ilk albümü “Debut”ta da büyük katkısı olan Nellee Hooper’dı. Björk’ün ilk solo albümü olan Debut ve albümden 1993 yılının Haziran ayında çıkan ilk single “Human Behaviour” çok ilgi çekti. Parça İngiltere Top 40’da bir numaraya kadar yükseldi.
1993 Yılında Björk, İngiltere listelerinde “Venus As A Boy”, “Big Time Sensuality” ve daha sonra “Young Americans” filminde de kullanılacak olan “Play Dead” parçalarıyla haftalarca listelerde kalmaya başardı. Rolling Stone dergisi tarafından başarısız bir albüm olarak değerlendirilen Debut, NME dergisi tarafından yılın albümü seçildi. Ayrıca Björk, o yıl düzenlenen Brit Ödülleri’nde de “En İyi Uluslararası Kadın Solo Artisti” seçildi. Her şeyi bir kenara bırakacak olursak albüm hakkındaki en doğru veri ise satış grafiğinden anlaşılıyordu. Albümle Björk, Amerika’da bir star olma yolunda ilk adımı atmıştı.
Björk 1994 yılında sessiz kalmayı tercih etti ve ikinci albümünün çalışmaları üzerine yoğunlaştı. Björk ikinci albümünde; Nellee Hooper, Tricky, 808 State’s Graham Massey ve Howie B. ile çalıştı.
1995 Yılının Haziran ayında Björk’ün ikinci albümü “Post” piyasaya çıktı. Björk’ün bu ikinci albümünden çıkan ilk single ise “Army Of Me” idi. Albüm İngiltere Müzik listelerine iki numaradan, Amerika müzik listelerine ise 32 numaradan giriş yaptı. Bu albümle Björk, 1995 yılında yapılan Brit Ödülleri’nde ikinci kez “En İyi Uluslararası Kadın Solo Artisti” ödülünü aldı. Albümden çıkan singlelar “Isobel”, “It’s Oh So Quiet”, “Hyperballad” uzun süre listelerde kalmayı başaran parçalardı.
Björk’ün üçüncü albümü Telegram 1996 yılının sonlarına doğru piyasaya çıktı. Bu albüm Post’un tekrar kaydedilmiş, remixlenmiş bir versiyonuydu. Telegram Amerika’da 1997 yılının Ocak ayında piyasaya çıktı.
Homogenic ve Vespertine Dönemi
Björk’ün o güne kadar yaptığı en deneysel parçaların bulunduğu dördüncü albümü Homogenic 1997 yılında piyasaya çıktı. Björk, bu albümde LFO’dan Mark Bell, Mark “Spike” Stent ve Post’da çok büyük katkıları olan Howie B. ile çalıştı. Telli çalgılarla, kekelemeler, belli belirsiz ritmler, ve akordiyon ve cam armonikanın yer aldığı albümde belirsizliklere rastlamak mümkün. Örneğin albümün açılış parçası olan “Hunter” gayet soğuk bir hava estirirken “All Neon Like” da Björk, soundu yumuşatabiliyor. Bu albümde ki belki de en başarılı parça “Bachelorette”. Ayrıca albümde yer alan Björk’ün anavatanı ve en değer verdiği arkadaşı için bestelediği parça “Jóga” da kendinden sıkça bahsettiren parçalardan biri. Albüme noktayı koyan parça ise “All Is Full of Love”.
2000 Yılının baharında Björk, Cannes Film Festivali’nde, Lars Von Trier Palme D’or Ödüllü filmi Dancer In The Dark’da gösterdiği başarılı performansından dolayı “En İyi Aktrist” ödülünü aldı. Björk bu film için hazırladığı soundtrack Selmasongs ile birçok çevre tarafından övgüye değer görüldü.
2001 yılında Vespertine albümü yayınlandı.Albüm içe dönük bir kış albümüdür.Björk bu defa bir kadının iç dünyasını anlatmaktadır.Albümden çıkan singlelar Hidden Place, Pagan Poetry ve Cocoon büyük yankı uyandırdı.Şarkılara çekilen videolar da büyük ilgi gördü.Pagan Poetry’de Björk Nick Knight ve Alexander McQueen ile çalıştı.
2002 Yılında Matthew Barney ile birlikteliklerinden kızları İsadora dünyaya geldi 2002 Yılının ekim ayında ise Björk’ün internet sitesinden hayranlarının verdiği oylar sonucu belirlediği şarkı listesiyle yayınlanan «Greatest Hits» albümü piyasaya çıktı.
2002 Tarihli «Box Set»in adı ise «Family Tree» dir.
Medúlla Dönemi
2004 Yılının ağustos ayında ise sondan bir önceki albümü olan Medúlla piyasaya çıktı. Albümün 7. parçası olan «Oceania» 2004 Atina Olimpiyatları için açılış şarkısı olarak kullanıldı. 2005 Yılında partneri Matthew Barney’nin yönetmenliğini yaptığı «Drawing Restraint 9» adlı filmde rol aldı ve bu filmin müziklerinden oluşan bir albümü piyasaya çıktı.
Volta Dönemi
2007 Mayıs ayında ise altıncı albümü Volta’yı piyasaya sürüldü. On şarkıdan oluşan Volta’nın kimi şarkılarında Björk Timbaland ile çalıştı. Volta’dan çıkan ilk single ise Earth Intruders.Tamamen dışa dönük ve politik yönü ağır basan bir albümdür.Björk albümün yayınlanmasının ardında uzun bir Volta turnesine çıkmıştır ve ülkemize de uğramıştır.Volta turnesi bittikten sonra Voltaic isimli 2 CD ve 2 DVD ‘den oluşan bir live albümü yayınladı.
Volta Sonrası
* Mayıs 2010’da Polar Music Prize almıştır.
* Haziran 2010’da Dirty Projectors ile bir Ep yayınladı(Mount Wittenberg Orca)
* Eylül 2010 Moomins and the Comet Chase isimli çocuk filmi için hazırladığı The Comet Song’u dinleyicilerine sundu.
* Olof Arnalds ve Antony and the Johnsons’ın albümlerinde yer aldı.
* Eylül 2010’da Alexander McQueen için St. Paul Katedralinde Gloomy Sunday’i seslendirdi.
* Aralık 2010’ta Pitchfork ile yaptığı röportajında yeni projesinin bir kaç aya kadar hazır olacağını söyledi.
* Aralık 2010’da Nick Knight’ın Alexander McQueen anısına hazırladığı filmde Björk şarkısı kullanıldı.Aslında bu Volta döneminden kalmış yayınlanmamış bir şarkıydı.Şarkının adının Trance olduğu ileri sürülüyor.
* 2011 yaz-sonbahar döneminde yayınlayacağı yeni albümününün adının Biophilia olarak açıklandı.
Biophilia Dönemi
Ipad üzerinden yayınlanacak dünyanın ilk App albümü olması özelliğini taşıyan gelecek Björk albümü.Manchester International Festival’da yapacağı altı multi-media gösterisi ile albümü tanıtacak.Albümün ne zaman yayınlanacağı resmi olarak açıklanmadı.
Diskografi
* Björk
* Gling-Gló
* Debut
* Post
* Telegram
* Homogenic
* Selmasongs
* Vespertine
* Medúlla
* Drawing Restraint 9
* Volta
http://www.bjork.com
